بسم الله الرحمن الرحیم
کنار گذاشتن برخی از دوست داشتنیها ، موضوع اصلی زندگی است که هر روز و هر لحظه با آن درگیر هستیم ، «نه» گفتن به دوست داشتنیها باعث درک هویت انسانی است.
موضوع اصلی زندگی این است که برخی از دوست داشتنیهایت را کنار بگذاری. کنار گذاشتن برخی از دوست داشتنیها، یک مسأله نیست که یکبار آن را حل کنی و تمام شود؛ بلکه موضوع اصلی زندگی است که هر روز و هر لحظه با آن درگیر هستیم. مبارزه با نفس را باید در جای جای زندگی و لحظه به لحظه آن دید و تشخیص داد.
گاهی نه گفتن به نفس اینطور است که چیزی را دوست داری و به تو نمیدهند که باید صبر کنی و رضایت داشته باشی. گاهی هم اینطور است که چیزی را دوست داری، آن را به تو دادهاند ولی نباید به آن دست بزنی که در اینجا باید اطاعت کنی. گاهی «تکلیف» تو به دست نزدن به یک دوست داشتنی تعلق گرفته است که باید اطاعت کنی و گاهی «تقدیر» تو، به نداشتن یک دوست داشتنی تعلق گرفته است که باید رضایت داشته باشی. این اطاعت و رضایت؛ همان مبارزه با نفس را شکل میدهد که موضوع اصلی زندگی بشر است.
ما برای یک مبارزۀ دائمی با دوستداشتنیها خلق شدهایم/این مبارزه نیاز به برنامهای دارد که دین آن را ارائه کرده.
ما برای نبردی مداوم با دوست داشتنیها آفریده شدهایم و این مبارزه نیاز به برنامهای دارد که دین آن را ارائه کرده است. اهمیت مبارزه با نفس را در برخی روایات به وضوح میتوان دید؛ حضرت علی علی(ع) فرمودند: «رشد نفس در مخالفت با اوست؛ فِی خِلَافِ النَّفْسِ رُشْدُهَا»(تحف العقول/ص91) و در روایت دیگری میفرماید: «رشد انسان در مخالفت با شهوت است؛ الرُّشْدُ فِی خِلَافِ الشَّهْوَة»(تحف العقول /214)
همچنین از امام جواد(ع) نقل شده است که میفرماید: «بنده، هرگز حقیقتِ ایمان را به کمال نمىرساند، مگر آنکه دینش را بر هوس خود ترجیح دهد، و هرگز به هلاکت نمىافتد، مگر زمانى که هوس خود را بر دینش ترجیح دهد؛ لَن یَسْتَکمِلَ العبدُ حقیقةَ الإیمانِ حتّى یُؤْثِرَ دِینَهُ على شَهْوَتِهِ، و لَن یَهْلِکَ حتّى یُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ على دِینهِ» (کشف الغمه/ج2/ص348).
تنها عاملی که ما را در مبارزه با دوستداشتنیها کمک میکند، خوف است!!!
خداوند متعال میفرماید: «و اما کسى که از موقعیت پروردگارش ترسیده و از هواى نفس جلوگیرى کرده است، جایگاهش بهشت است؛ وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى * فَإِنَّ الجَْنَّةَ هِىَ الْمَأْوَی»(نازعات/40 و41)
متأسفانه خیلیها اهمیت و ضرورت ترس از خدا را نمیدانند و یا از کنار آیات مربوط به ترس از خدا و عذاب جهنم، به راحتی عبور میکنند؛ در حالی که موضوع اصلی زندگی ما مخالفت با دوست داشتنیها است و تنها عاملی که ما را در مبارزه با دوستداشتنیها کمک میکند، خوف است. ترس از جهنم و ترس از مقام ربوبی بیشترین کمک را برای مبارزه با نفس به انسان میرساند. در روایتی امام صادق(ع) میفرمایند: «هیچ چیزی غیر از خوف مؤمن را اصلاح نمیکند؛ الْمُؤْمِنُ لَا یُصْلِحُهُ إِلَّا الْخَوْف»(کافی/ج2/ص71)